Lấy thiểu số “chốt” đa số!? Để có kết luận 80% sản phẩm bún có chứa độc tố, cụ thể là có sự hiện diện chất làm trắng quang học (tinopal) mà trọng điểm nghiên cứu và tham mưu về tiêu dùng thuộc Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam đã ban bố là dựa trên kết quả số mẫu thực phẩm mà trọng tâm này lấy “ngẫu nhiên” tại 4 siêu thị, 4 chợ ở trọng tâm thành phố và 1 cửa hàng! Theo đó, có 24/30 mẫu có sự hiện diện của chất làm trắng quang học. Thiết bị được dùng để xác định sự hiện diện của tinopal trong bún là đèn cực tím ở khoảng bước sóng 366nm. Tuy nhiên, không chỉ người tiêu dùng mà ngay cả những cơ sở sản xuất cũng như tiêu thụ sản phẩm bún cho rằng, chỉ qua thẩm tra 30 mẫu sản phẩm bún mà trọng điểm Nghiên cứu và tham vấn về tiêu dùng đã đưa ra kết luận 80% mẫu bún nhiễm độc liệu có quá vội vàng?
Ngay cả trang thiết bị để nhận dạng chất tinopal trong bún, nhiều chuyên gia đánh giá: Dùng đèn cực tím ở khoảng bước sóng 366nm khi soi không thể phát hiện xác thực có tinopal hay không, vì có nhiều chất cũng có thể phát sáng dưới loại đèn này. Cho nên, soi đèn để tìm chất tinopal sau đó đưa ra kết luận khoa học là điều... Không tưởng. Cùng với đó, trên thực tế để định danh hoạt chất tinopal trong thực phẩm hiện ở Việt Nam rất khó, vì Việt Nam chưa có quy chuẩn xét nghiệm về tinopal trong thực phẩm. Để tìm ra hoạt chất này, các Trung tâm hiện đại mới làm được. Cụ thể, để xác định tinopal có trong bún hay không cần phải sử dụng các sắc ký lỏng cao áp ghép phổ. Lâu nay, một số mẫu bún khi xét nghiệm ghi nhận có sự hiện diện của tinopal nhưng chỉ từ 1 - 4ppm (hàm lượng không đáng kể). Phải làm đúng quy chuẩn của Bộ Y tế Ngày 26/7, trao đổi với PV báo SK&ĐS về thông tin này, TS. Nguyễn Thanh Phong, Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế cho biết: Bộ Y tế đã có công văn gửi Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm các tỉnh/thị thành trực thuộc Trung ương về việc tăng cường kiểm soát an toàn thực phẩm đối với các sản phẩm bún, bánh canh, bánh phở tươi... Bộ Y tế đã có thông tư hướng dẫn về lấy mẫu thực phẩm phục vụ thanh tra, rà chất lượng. Trong đó quy định rất rõ, đối với viên chức lấy mẫu phải được đào tạo và có chứng chỉ về kỹ thuật lấy mẫu thực phẩm. Bên cạnh đó, phải thực hành đúng quy trình, kỹ thuật lấy mẫu, tải và bảo quản mẫu đảm báo tính khách quan, chân thực... Trong khi đó, quản lý các siêu thị nơi Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn về tiêu dùng đã đến lấy mẫu cho rằng: Cách lấy mẫu bún mà trọng tâm Nghiên cứu và tham vấn tiêu dùng TP.HCM lấy kiểm định là không đúng quy trình pháp lý, vì không có niêm phong chứng thực giữa các bên can hệ. Chính bởi thế, siêu thị hoàn toàn bất ngờ và băn khoăn về kết quả kiểm định đó. Cùng thời gian đó, sau khi Trung tâm Nghiên cứu và Tư vấn về tiêu dùng phát đi thông tin, một cuộc họp giữa Sở công thương nghiệp, Sở Y tế với Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng về điều tra bún chứa chất phát quang tinopal đã được tổ chức vào ngày 25/7 tại TP.HCM. Tuy nhiên, trong cuộc họp này, đại diện đơn vị cung cấp thông báo về các mẫu kiểm nghiệm là trọng điểm Nghiên cứu và Tư vấn về tiêu dùng không có mặt. Trong khi đó, phía Sở công thương nghiệp cho rằng, vẫn chưa nhận được ít về kết quả kiểm nghiệm từ trọng điểm này trước khi ban bố thông tin. Như vậy có thể thấy, việc trọng điểm Nghiên cứu và Tư vấn về tiêu dùng thuộc Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam ban bố thông tin can hệ đến tính an toàn của một sản phẩm được người dân sử dụng rộng rãi không đúng với quy trình kiểm nghiệm và đăng kết quả vội khi chưa có sự kết hợp với các đơn vị chức năng gây hoang mang cho người dân. Thiết tưởng các cơ quan chức năng nên nhanh chóng đưa ra những giải pháp để trấn an người tiêu dùng và những cơ sở sản xuất chân chính. Tuệ Minh |