Tôi mong Cục Đầu tư nước ngoài nên phân loại kĩ càng các DN FDI bỏ trốn vì nếu không chúng ta sẽ không có giải pháp đúng
Rất tiếc chúng ta đã phát hiện ra hiện tượng này nhưng không có biện pháp xử lí hữu hiệu. DN FDI chuyển giá, trốn thuế, tranh chấp cần lao, DN bỏ trốn chúng ta phát hiện ra mới bắt đầu xử lí.
Loại thứ ba là loại DN có dấu hiệu vào Việt Nam để lừa đảo bằng cách vay mượn vốn ngân hàng, huy động của người mua nhà đối với các dự án bất động sản, rồi sau đó ôm tiền bỏ trốn. Theo ông tại sao có tình trạng các DN FDI bỏ trốn khỏi Việt Nam? Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) nên phân loại căn do các DN bỏ trốn.
Vậy để xử lí vấn đề DN FDI bỏ trốn, ông có thể khuyến nghị những phương án nào? Thứ nhất, phải hoàn thiện hệ thống luật pháp vì đây là vấn đề còn tiếp tục xảy ra thời gian tới.
Thứ ba, từ hiện tượng này cũng nên rút kinh nghiệm về mặt cai quản Nhà nước của chúng ta. Quan điểm của ông như thế nào, thưa ông? Tôi không nghĩ kinh tế không bị ảnh hưởng bởi các DN FDI bỏ trốn, 1 tỉ USD tương đương khoảng hơn 20 nghìn tỉ đồng. Con số này có lẽ không nhiều. Chúng tôi đã thấy tình trạng một số nhà máy, xí nghiệp của các DN FDI “đắp chiếu” nằm đấy, nhưng pháp luật không có định chế xử lí chủ DN bỏ trốn, nhà máy “đắp chiếu”, bởi thế 10 năm sau, xí nghiệp ấy vẫn còn tồn tại, địa phương chẳng thể thu hồi được đất đai, công nhân thì mất việc.
Đây là con số rất lớn. Nhưng tại sao lại nhiều như vậy? Câu chuyện này không phải năm nay mới bắt đầu, mà tình trạng này đã xuất hiện từ 10 năm về trước. Điều này khiến cho công tác quản ngại quốc gia về FDI luôn lúng túng, vấn đề nào nảy lại chạy theo để giải quyết.
Theo tôi, có thể phân thành 3 loại DN. Ngoài ra, theo ban bố của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, số vốn thực hành của trên 500 DN này là hơn 900 triệu USD, trong khi đó số vốn thực hiện từ năm 1987 đến hết năm 2012 là trên 100 tỉ USD, có nghĩa số vốn thực hành của các DN bỏ trốn chỉ chiếm 1% tổng vốn FDI thực hành.
Cơ quan quản Nhà nước, các chuyên gia kinh tế cần kết hợp với nhau để hình thành một phương án “sửa chữa” pháp luật, trước mắt là để xử lí những tồn đọng hiện tại. Theo tôi xử lí chuyện này không phải ghê gớm lắm. Có quan điểm cho rằng số vốn thực hiện của hơn 500 DN này chỉ chiếm 1% tổng vốn thực hiện nên ảnh hưởng về kinh tế là nhỏ, mà cốt có tác động về mặt từng lớp.
Theo thưa của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đến hết tháng 5-2013, đã có tới 518 DN FDI bỏ trốn khỏi Việt Nam. Thành ra cần tăng cường thẩm tra, giám sát nhà đầu tư, khi phát hiện ra sai phạm ngay lập tức xử lí, nếu vượt thẩm quyền phải vắng cấp trên ngay, tránh tình trạng như hiện. Để đến hiện thời, con số DN bỏ trốn đã lên tới hơn 500 DN trên tổng số 12 nghìn DN FDI đang hoạt động ở Việt Nam.
Hai là loại DN đặt kì vọng lớn vào lợi nhuận làm ra được ở Việt Nam nhưng sau một thời kì sản xuất họ làm nhằm nhè lỗ nên phải bỏ về nước. Xin cảm ơn ông! Lương Bằng (thực hiện).
Đó là khiếm khuyết của các cơ quan quản lí Nhà nước. Mới rồi, quốc gia ban hành gói kích cầu bất động sản 30 nghìn tỉ đồng đã khiến nhiều người đặt kì vọng. Không nên bỏ sờ soạng các DN vào một giỏ, mà phải xử lí theo tình trạng của từng loại DN để có giải pháp thích hợp nhất.
Thứ hai, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhất là Cục Đầu tư nước ngoài, Ban quản lí các khu công nghiệp phải coi đây là vấn đề phải xử lí quyết liệt, tránh tình trạng phát hiện ra rồi để đó. Ông có bình luận gì về sự việc này? Tôi không biết con số 500 DN FDI bỏ trốn đã đúng với thực tại chưa, nhưng đó là con số cần công khai để người dân biết có tình trạng nhiều DN nước ngoài bỏ trốn khỏi Việt Nam.
Bấy lâu, chúng ta chưa chú trọng đến công tác hậu kiểm sau khi cấp Giấy chứng thực đầu tư nên không thể nắm bắt được thực trạng của từng dự án.
Một loại DN là do khó khăn kinh tế quốc tế và trong nước, nhất là khủng hoảng miên man gần đây đã khiến họ không trụ được khi kinh doanh ở Việt Nam khiến họ bỏ về nước.
Nếu chúng ta không đánh giá đủ tầm quan yếu của con số này để xử lí quyết liệt thì rõ ràng cơ quan quản lí quốc gia phải chịu bổn phận về tình trạng đó. Như ông vừa nói, tình trạng DN FDI bỏ trốn đã xuất hiện từ 10 năm về trước, nhưng tại sao chúng ta chưa thể xử lí vấn đề này mà để tồn tại dai dẳng đến hiện? Từ năm 2003, khi đi công tác ở Bình Dương, Đồng Nai.
Hơn nữa, thiệt hại về mặt tầng lớp cũng rất lớn, vì vậy cần ban bố cả con số công nhân bị ảnh hưởng khi chủ DN FDI bỏ trốn cũng như số thuế quốc gia bị mất. Tốt nhất chúng ta không nên để xảy ra tình trạng ấy, cũng đừng đánh giá thấp thiệt hại về kinh tế.
